Deze keer bij Planeet onder de loep hebben we het over de grootste planeet in ons zonnestelsel, Jupiter. Vernoemd naar een zeer belangrijke god uit de Romeinse Mythologie is deze planeet net als Saturnus een Gasreus en beschikt dus niet over een vast oppervlak zoals de terrestrische planeten. Voor de Aarde is deze gigant één van de belangrijkste planeten in ons gehele zonnestelsel, maar waarom?
Algemene Gegevens
Jupiter heeft in ons zonnestelsel de grootste diameter, ongeveer rond de 143000 kilometer. Een dermate grote planeet zal ook een extra grote massa hebben. De massa van Jupiter is ongeveer 2,5 keer zo groot als de massa van alle planeten in ons zonnestelsel bij elkaar. Hoewel de diameter van deze gasreus ongeveer elf keer zo groot is als die van de Aarde heeft Jupiter een veel kleinere dichtheid. Dit komt doordat de Aarde een vast oppervlak heeft en Jupiter niet. Het volume van Jupiter is wel 1321 keer zo groot als die van de Aarde maar het gewicht van de planeet is ‘maar’ 318 keer zo groot als het gewicht van de Aarde. Door deze grote massa en volume beschikt de planeet over een extra grote valversnelling, een heuze 24,81 m/s²! Ter vergelijking, op Aarde hebben wij te maken met een valversnelling van rond de 10 m/s². Zoals je al gemerkt hebt is alles aan Jupiter gigantisch, dit geldt ook voor het aantal manen van Jupiter dat op een 63 (waarvan wij weten) ligt.
Baan en Rotatie
Zoals alle andere planeten cirkelt Jupiter netjes om de zon, in zijn eigen baan. De baan van de planeet is ongeveer 11 keer zo groot als die van de Aarde, het duurt dus ongeveer 11,8 Aardse jaren voordat de planeet een rondje om de zon heeft voltooid. De grote baan rond de Zon heeft ook een gigantische afstand tot de Zon als resultaat. Een kleine schatting van de afstand komt al gauw op een 7,8 x 108 kilometer.
Een aspect dat wel lager is dan op Aarde is de rotatietijd. Jupiter voltooid een rondje om zijn eigen as in ongeveer 10 uur, dat is minder dan de helft van een dag op Aarde.
Oppervlak en Samenstelling
Zoals al eerder genoemd, is Jupiter een gasreus. De planeet beschikt niet over een vast oppervlak maar wel een rotsachtige kern. Het is bekend dat er extreem harde winden op deze planeet te vinden zijn. Een van de meest bekende gebieden waar het hard waait is het oog van de planeet, ook wel bekend als de Grote Rode Vlek. Deze storm wordt veroorzaakt door een Hoge druk gebied en is al ongeveer 300 jaar bezig. Alleen de grote rode vlek is al ongeveer 3 keer zo groot als de Aarde, nog een mooi voorbeeld van hoe groot deze planeet eigenlijk is. Sinds de waarneming in de 16e eeuw is deze vlek wel in oppervlakte afgenomen. Of hij na een aantal eeuwen compleet verdwijnt is niet bekend.
Het gigantisch formaat met een grote valversnelling is erg gunstig voor de Aarde. Waarschijnlijk is Jupiter een van de belangrijkste redenen dat de mensheid nog bestaat. Een komeet of meteoor die als einddoel de Aarde zou kunnen hebben wordt door de grote aantrekkingskracht van Jupiter opgezogen. De grootste bekende redding van Jupiter, was van de komeet Shoemaker Levy-9. Dit was een groep van 21 fragmenten die op de planeet zijn ingeslagen. Dit was voor ons de eerste keer dat we een botsing tussen twee hemellichamen hebben waargenomen. De grootste botsing had een kracht dat ongeveer gelijk staat aan de explosie van 250.000 Megaton TNT. Als Jupiter niet in de buurt was geweest hadden deze 21 fragmenten op de Aarde kunnen inslaan en een eind aan de mensheid kunnen maken, of erger nog een eind aan de Aarde. Deze reddingsacties zijn de reden dat Jupiter ook wel de stofzuiger van ons zonnestelsel genoemd wordt.
