Onze strijd voor de eerste plek in de voedselketen
De mens, een bijzondere diersoort, met meer dan 7 miljard levende individuen en een toename van de wereldwijde bevolking met meer dan 208 000 mensen per dag, is de mens de meest succesvolle diersoort op aarde. (Succesvol in de zin van dat hij bovenin de voedselketen staat) Maar waarom is dit in eerste instantie zo gekomen? Wat in de naam van evolutie heeft ons zo succesvol gemaakt?
In den beginne was er…
Laten we beginnen bij het begin. Ongeveer 10 tot 2 miljoen jaar geleden zijn de eerste voorouders van de huidige mens geëvalueerd vanuit apen. Dit was, hoogstwaarschijnlijk, het gevolg van een klimaatverandering in het binnenland van Afrika, die ertoe leidde dat de regenwouden, waar apen op ingesteld waren, plaats maakte voor savanne, waardoor de apen een andere bron van voedsel moesten zoeken dan de vruchten uit bomen. Het jagen op andere dieren was hiervoor een goede oplossing. Omdat een savanne erg hoog gras bevat, is het voor een jagende diersoort handig om hoog op zijn poten te staan, om een prooi van verre te kunnen zien. Waarschijnlijk is dit de rede dat de mens geëvalueerd is tot een diersoort die rechtop loopt.
Evolutie
Even tussendoor, wat is nou eigenlijk het basisprincipe van evolutie? De evolutietheorie is gebaseerd op de regel “survival of the fittest”, dus de best aangepaste soort overleeft. En hoe past zo’n soort zich dan aan? Dat gaat toch niet vanzelf? Nou, eigenlijk wel, want bij het produceren van nakomelingen wordt het DNA van twee individuen van een soort vermengt tot een unieke nieuwe string DNA. Deze nieuwe DNA string bevat hierdoor soms unieke eigenschappen, die er misschien voor zorgen dat het individuele dier daar profijt van heeft bij zijn strijd om te overleven. Als dit individu succesvol is in zijn strijd om te overleven, is het logisch dat hij meer nakomelingen op de wereld zet, met dezelfde handige eigenschappen. Dit gaat natuurlijk heel langzaam en daarom duurde het ook miljoenen jaren, voordat ongeveer 200 000 jaar geleden de eerste Homo Sapiens Sapiens (moderne mens), zijn eerste stappen in deze wereld zette.
Van kat tot muis tot mens
Een katachtige is explosief snel en behendig, een nijlpaard is groot en sterk, een muis kan zich razendsnel voortplanten, maar wat zijn de speciale eigenschappen van de mens, die hem tot zo’n succesvolle soort maken? Hieronder vind je een paar van de belangrijkste.
Uithoudingsvermogen
Een mens is niet zo snel als een poema, maar als het op uithoudingsvermogen aankomt rent de vroege mens de poema er ver en breed uit. Uit studies naar huidige nomadenstammen, die nog op dezelfde manier leefden als de vroege mens ooit leefde, komt goed naar voren wat onze kracht als jager is. Zo konden jagers hun prooi voor dagen lang achtervolgen, voordat deze van oververhitting en -vermoeidheid dood neerviel. Waarom kon de mens dit doen? De reden hiervoor was vrij simpel eigenlijk; mensen hebben geen vacht en kunnen zweten, hierdoor kunnen ze hun lichaamstemperatuur veel beter controleren, tijdens lichamelijke inspanning, dan andere dieren. Dit ijzeren uithoudingsvermogen verdween helaas een beetje nadat mensen besloten dat het handiger was op 1 plek te verblijven en de aarde te bewerken. Dit brengt ons meteen tot het volgende punt.
Intelligentie
Net als bij wolven was jagen voor mensen een gecoördineerde groepsbezigheid. Elke groep had hun eigen jachttechnieken voor ieders specifieke prooi. Er is echter één groot verschil tussen een roedel wolven en een groep prehistorische mensen; namelijk een verbale taal. Dankzij de communicatie met klanken, kan de mens veel preciezere opdrachten en omschrijvingen geven. Probeer alleen door met je lichaamshouding iemand maar eens te vragen een zak aardappelen, die in de bonus is bij de Albert Heijn, te halen. Met verbale taal kun je ook veel beter een plan maken en informatie over de wereld doorgeven. Als een prehistorische mens bijvoorbeeld stierf door het eten van een verkeerde bes, kon de rest van de groep deze informatie met elkaar, en andere groepen delen, waardoor er dus geen mensen meer overleden aan deze bes.
Maar waarom kunnen wolven dit niet in deze mate? Wolven hebben ook complexe sociale verhoudingen? Dit is waarschijnlijk te wijten aan de grote van ons brein in verhouding met ons lichaam. Omdat we rechtop zijn gaan lopen kon ons brein efficiënt uitgroeien tot de grote die het nu is. Dit stelde ons beter in staat om te kunnen denken, om vervolgens zo een zelfbewustzijn te ontwikkelen. En als je je ergens bewust van bent, kun je deze kennis gebruiken om jezelf zo aan te passen dat je het beste uit een situatie haalt. Zoals de mensen in Babylonië , die daar de eerste echte beschaving opzette die draaide op landbouw.
The sky is the limit
Sinds de mens in staat is zijn eigen eten te verbouwen, is het snel gegaan met de ontwikkeling. De mens begon zich steeds verder te ontwikkelen. Het schrift werd uitgevonden, zodat kennis nu nog beter kon worden overgedragen, de landbouw werd steeds efficiënter, zodat een steeds grotere populatie kon worden gevoed, enzovoort, enzovoort . Er lijkt wel geen einde te komen aan de ontwikkelingen die de mens doormaakt. Voor zover ik vooruit kan denken zie ik dit eind ook niet. Misschien is dit wel het punt wat ons het meest succesvol maakt, onze ambitie om onszelf te verbeteren.
